KOMPAS VAN HET NOORDEN
De eerste statenvergadering – 9 februari – was een belangrijk punt aan de orde: Kompas van het Noorden. RPF/SGP en GPV besloten tot een gezamenlijke reactie, mede omdat statenlid P.T. de Vries door ziekte verhinderd was. Wij hadden niet veel kritiek, maar wilden graag een ‘aanscherping’ van wat geschreven was over de Zuiderzeelijn. Daarom dienden wij een motie in om bij het Rijk aan te dringen op (Europese) maatregelen om het vliegverkeer aan banden te leggen tussen plaatsen waar zeer snelle treinverbindingen gerealiseerd (gaan) worden. De voorzitter kwam direct met een suggestie om er ‘kunnen gaan worden’ van te maken. “Dan heeft uw motie nog veel meer toekomstwaarde”, aldus commissaris Nijpels. De gedeputeerde gaf aan het ‘een heel aardige motie’ te vinden, maar “het is natuurlijk aan de Staten om te bepalen of zij daarin met u mee willen gaan”. Bij de stemming (inmiddels was het woordje ‘kunnen’ toegevoegd) bleek niet duidelijk of er een meerderheid voor was. De PvdA vroeg toen om hoofdelijke stemming. De namen van alle aanwezigen worden dan voorgelezen, zodat ieder persoonlijk ‘voor’of ‘tegen’ kan roepen. Er bleken 23 voor, maar 28 tegen te zijn, zodat de motie niet werd aangenomen. Vooral CDA en VVD hadden tegen gestemd, met uitzondering van de CDA gedeputeerde Bijman en de VVD gedeputeerde Van Klaveren.

DUALISME IN DE PROVINCIE
De tweede statenvergadering – 15 maart – werden de fracties uitspraken gevraagd over de notitie ‘Dualisme in de provincie’. Mijn bijdrage was kort (in het Fries): “Denken jullie écht dat bij dualisme (…) de Collegepartijen hun eigen gedeputeerde níet uit de wind zal houden? dat gedeputeerden van buiten de band met de kiezers zal versterken? dat gekozen burgemeesters en Commissarissen van de Koningin een betere soort zal opleveren? dat vermindering van het aantal statenleden de kwaliteit van de discussie zal verbeteren?
Ach (…) laten wij weer aan het werk gaan”.
Samen met RPF/SGP dienden wij nog een motie in om te bevorderen dat meer rijkstaken aan de provincie overgedragen zullen worden. De motie werd, na een kleine wijziging, met algemene stemmen aanvaard.

SAMENWERKINGSVERBAND NOORD NEDERLAND (SNN)
De merkwaardigste vergadering vond ik die van de vaststelling van een nieuwe regeling van het SNN.
Daarin wordt de verkiezing geregeld voor leden van de InterProvinciale StatenCommissie (IPSC).
Voorheen ging dat door afvaardiging van elke fractie uit elke provincie van het SNN (Fryslân, Groningen, Drenthe). Nu zou dat een “tamelijk ingewikkelde procedure” worden, aldus CdK Nijpels.
Mijn bijdrage was kort. Ik vind het een “veel te zwaar instrument voor een veel te licht instituut.
Om niet te zeggen: klinkklare ambtenarij, bedacht en en gesteund door politici. Daarom stem ik tegen de gemeenschappelijke regeling”. De Commissaris werd zelf voorzitter van het stembureau en benoemde mij als één van de leden. De stembiljetten werden uitgedeeld. Er werden 55 stemmen uitgebracht. Vier personen aanvaarden de benoeming niet (was allemaal al afgesproken!) waardoor de volgende op de fractielijst aan de beurt kwam. FGF en D66 hadden ieder 2 stemmen behaald en haalden de kiesdeler niet. Omdat zij de grootste resten hadden, kwamen ze in aanmerking voor een restzetel. Dat betekent dat we tussen deze fracties moesten loten. Als groot tegenstander van deze regeling mocht ik die loting verrichten. Het werd FGF, de heer Kloosterman.

VAARWEG DRACHTEN
In 1999 was de vaarweg naar Drachten ook al aan de orde geweest, namelijk bij het Provinciaal Verkeers- en Vervoersplan PVVP. Met de meerderheid vonden wij toen, dat mogelijke opwaardering van het kanaal naar Drachten niet door het natuurgebied van internationale allure de 'Alde Feanen' mag.
In de statenvergadering van 4 oktober kwam de vaarweg weer aan de orde. De meerderheid van het college van GS wilde géén nieuwe vaarweg: dat zou een te grote investering zijn voor te weinig vrachtschepen. De rest van het college wilde wel één van de alternatieven verder ontwikkelen. Daardoor zou het Nationaal Park i.o. ‘De Âlde Feanen’ gevrijwaard worden van de beroepsvaart en ook een iets betere scheiding van beroeps- en recreatievaart tot stand komen.
Onze fractie vond dat de investering inderdaad te hoog was, maar wilde beslist de ‘Âlde Feanen’ vrijwaren van de beroepsvaart. ‘Natte industrie’ kan prima elders in Fryslân terecht. Daarom konden wij op het eerste gezicht wel meegaan met de meerderheid van het college. Tijdens de discussie bleek echter, dat de meerderheid van de staten vond, dat de beroepsvaart nog wel twintig jaar voldoende groeimogelijkheid had met de huidige vaarweg, misschien met enkele aanpassingen. Dat was echter lijnrecht tegen ons standpunt in om de Âlde Feanen te ontlasten! Daarom besloot ik alsnog om vóór een nieuwe vaarweg te stemmen. De RPF/SGP-fractie had daarvoor direct al gekozen. Daarmee kwamen wij bij de stemming weer op één lijn. Het mocht niet baten: de meerderheid besloot om géén nieuwe vaarweg naar Drachten aan te leggen.

WINDSTREEK 2000
In diezelfde vergadering van oktober kwam het aangepaste plan voor windenergie in Fryslân ‘Windstreek 2000’ aan de orde. Het was vlees noch vis: meer onmogelijkheden dan mogelijkheden. Bovendien ondoorzichtig en ingewikkeld. Met de mond wordt duurzame energie beleden, maar met de daad is het allemaal maar mondjesmaat. Net als bij de vaarweg naar Drachten besloot ik tot een eigen inbreng, omdat die toch wel afweek van die van RPF/SGP. Windstreek 2000 heeft geen bezieling. Geen bezieling om wat aan het klimaat te doen. Geen bezieling om er wat moois van te maken. Geen bezieling om de doelstelling nu eens snel te realiseren. Er bleek geen meerderheid voor mijn twee moties om vergunningen voor vervanging van een bestaande ‘dorpsturbine’ over te laten aan gemeenten en om windturbines tot twaalf meter ook aan het gemeentelijk beleid over te laten.
De windturbines moeten vooral niet te hoog worden, dacht het College. Niet hoger dan 45 meter en op speciale plaatsen hooguit 60 meter. Gelukkig was er een meerderheid in de staten om in bijzondere gevallen een hogere masthoogte te aanvaarden.

EXCURSIES
De statenfracties van GPV en RPF/SGP hebben in het voorjaar (26 mei) een werkbezoek gebracht aan het asielzoekerscentrum in Heerenveen, waarbij ook alle gemeenteraadsfracties van die partijen in Fryslân werden uitgenodigd.
In het najaar (1 december) stond de waterhuishouding in Fryslân centraal en werd een bezoek gebracht aan het Waterschap Sevenwolden te Gorredijk en aan het Waterschap Fryslân te Leeuwarden. Ook daarbij werden alle gemeenteraadsfracties uitgenodigd.

ALGEMENE BESCHOUWINGEN
Door een andere ambtelijke werkwijze (‘Planning en Control’) bleek het verstandig om Algemene Beschouwingen niet meer te koppelen aan het Beleidsprogramma (in december) maar aan het Jaarverslag (in het voorjaar). Daarom werden in het jaar 2000 geen Algemene Beschouwingen gehouden.

DE STEUNFRACTIE
De bemensing van de steunfractie aan het einde van 2000 zag er als volgt uit:
Piet Boersma (Drogeham), Welzijnszaken;
Sije van Dijk (Drachten), Ruimtelijke Ordening;
Albert Oostland (Kollum), nummer 2 op de lijst en lid van de commissie Waterstaat en Milieu;
Gerben Stellingwerf (Buitenpost), Algemene en Economische zaken;
Addy Stoker (Leeuwarden), fractie-assistent en adviseur voor alle commissies;
Baukje van der Werf-Fennema (Rinsumageest), fractiesecretariaat.

De fractie vergadert vóór elke statenvergadering en dat was in 2000 negen maal.

Met dank aan God kunnen wij terugzien op een goed 2000.

Bram van der Werf, Rinsumageest.