In sneon & snein van afgelopen zaterdag stond een artikel van de hand van Wio Joustra die daarin Geert Mak aan het woord laat als Fries om utens. De bedoeling is dat er nog elf artikelen zullen volgen. In dit eerste interview stort Geert Mak zijn fiolen van toorn uit over de “megalomane bestuurders” van Fryslân, die volgens hem regeren vanuit de bonbondoos. In zijn verhaal zitten een wat merkwaardige tegenstelling en aperte onwaarheden. Vandaar dat ik reageer, voordat deze stemmingmakerij doel gaat treffen.

Om te beginnen met de tegenstelling. De heer Mak constateert dat in zijn Gymnasiumtijd, in de jaren vijftig, Leeuwarden iets heel benauwds had. Een heel fantastische tijd had hij er niet. Pas in Amsterdam veert hij op en leert hij het echte leven kennen. Merkwaardig genoeg lijkt het erop dat hij de jeugdjaren in Leeuwarden bij het ouder worden is gaan idealiseren. Er volgt namelijk een hele opsomming van wat goed is aan de Friezen en aan de provincie. Toch eindigt de opsomming in mineur en wel om de reden dat hetzelfde Leeuwarden dat vroeger zo “benauwd” was, zich tegenwoordig op verschillende manieren probeert te manifesteren. De hoogbouw in de stad moet het ontgelden, maar ook de verbetering van de bereikbaarheid van Leeuwarden valt bij de heer Mak niet in goede aarde. Het is goed zoals het is. Blijkbaar is de oude Geert in zijn romantische bespiegelingen vergeten waarom de jonge Geert Leeuwarden voor gezien hield. Het mooie van Leeuwarden is nu juist dat het voor de jeugd die er nu opgroeit een uitdagende en positieve stad wil zijn. Een stad waar het goed wonen, werken en studeren is, kortom een uitdagende stad die je niet hoeft te ontvluchten. Waar je ook niet na vijftig jaar hoeft terug te keren om met spijt te constateren dat al het oude en vertrouwde waar je je zo aan ergerde is verdwenen.

Vervolgens laat de heer Mak ons geloven dat onze provincie steenrijk is vanwege de verkoop van de Nuon-aandelen en de compensatie voor het niet doorgaan van de Zuiderzeelijn. Om met dat laatste te beginnen. Het overgrote deel van de compensatiegelden ligt vast en bovendien krijgt de provincie geen cent van het rijk als ze de vastgestelde projecten niet mee financiert. De indruk wordt gewekt alsof de Nuon gelden worden verbrast, omdat het geld de provinciale bestuurders in de zak brandt. Als de heer Mak kennis neemt van de begroting die in november in de Staten van Fryslân wordt behandeld, dan moet hem het schaamrood naar de kaken stijgen om zoveel baarlijke nonsense. Het provinciebestuur maakt in die begroting duidelijk dat er geïnvesteerd blijft worden in het specifiek Fries eigene, maar ook dat er beleidsruimte moet blijven voor een volgende coalitie. Geen spoor van megalomanie of geld-over–de-balk-smijterij. Wat betreft de Nuon-gelden is afgesproken dat het hoofdkapitaal in stand blijft. Dat betekent dat het geld moet renderen en dat ook toekomstige generaties deze, door de FNP, zo treffend genoemde Pake en Beppe jilden, kunnen gebruiken als dekkingsmiddel.

Ook de Centrale As moet het ontgelden. De weg die er nu ligt, stamt uit de jaren dat de heer Mak zich grenzenloos verveelde in het benauwde Leeuwarden op dat vreselijke gymnasium, laten we zeggen zo’n zestig jaar geleden. Ik heb de cijfers van het CBS er maar eens op nageslagen. In die jaren bedroeg het aantal personenwagens in Nederland 139.000. In 2009 was dat aantal opgelopen tot 7.756.800. Een groei van ruim 7700% en dan praat ik nog niet eens over de groei van het aantal reizigerskilometers. Genoeg reden, lijkt mij, gelet op verkeersintensiteit en verkeersveiligheid, voor een grondige aanpak.

Tenslotte zou het provinciebestuur bij de protesten omtrent de oprichting van de afvaloven van Omrin bij Harlingen op de man spelen. Nergens in het artikel wordt duidelijk gemaakt waar deze aantijging op slaat.

Het is erg jammer dat de heer Mak zich niet beter heeft gedocumenteerd alvorens zijn uitspraken te doen. Van een man van zijn kaliber had wat dat betreft meer mogen worden verwacht. Fryslân geregeerd vanuit een bonbondoos? Het lijkt er meer op dat naar Fryslân van de vijftiger jaren is gekeken vanaf een roze wolk.

Albert Oostland

Fractievoorzitter van de ChristenUnie in Provinsjale Steaten van Fryslân